|
Nowa strona 1
Kościół wolnostojący, orientowany, usytuowany pośrodku parceli, na
niewielkim wzniesieniu terenu; otoczony pełnym, murowanym ogrodzeniem na
kamiennej podmurówce, ozdobiony rytmicznie powtarzanymi murowanymi stożkami; od
strony zach. i pn. ogrodzenie przerwane metalowymi, dwuskrzydłowymi bramami
wjazdowymi i jednoskrzydłowymi, wejściowymi, słupki dzielące bramy
zwieńczone krzyżami; w części pd.-wsch. ogrodzenia metalowa furtka
prowadząca do budynku plebani; od strony wejścia pn. do kościoła prowadzą 3
szerokie stopnie łączące się z betonową ścieżką okrążającą kościół; po stronie
wsch. wejścia pn. kaplica cmentarna, po zach. ceglany grobowiec a na osi
wejścia drewniany krzyż; na pn. od elewacji zach. kościoła drewniana
konstrukcja dzwonnicy z 3 dzwonami; od strony pd. przy ogrodzeniu kamienna grota
z figurą Matki Boskiej; wzdłuż ogrodzenia nasadzenia z drzew (m.in.
kasztanowiec, grochodrzew, lipa), wzdłuż elewacji pn. krzewy iglaste;
MATERIAŁ, KONSTRUKCJA, TECHNIKA
§
ściany
- posadowione na podmurówce z kamieni, częściowo nietynkowanej z ciosów
granitowych, murowane z cegły pełnej, palonej zapewne na zaprawie wapiennej w
partii starszej i wapienno-cementowej w dobudowanej, obustronnie tynkowane,
tynki zewnętrzne nowe cementowe, na ściany wewnątrz nałożona do wysokości około
1,5 m współczesna boazeria z pionowo ułożonych wąskich listew; w zakrystii
ściany 1icowane w całości analogiczną boazerią;
§
sklepienia i stropy
- w prezbiterium nowy, drewniany sufit pseudokasetonowy z kasetonami zdobionymi
rozetami; w nawie strop płaski deskowany; w partii zachodniej, dobudowanej
otwarte wiązanie dachowe o układzie poprzecznym względem nawy rozwinięte w osi
pn.-pd.; w zakrystii i kruchtach bocznych przy nawie sklepienia żaglaste,
tynkowane; w kruchcie głównej, zachodniej płaski, tynkowany strop.
Kościół wzniesiony w latach 1790 - 1791, mocno
rozbudowywany, obecny wygląd zawdzięcza rozbudowie zrealizowanej zapewne w
latach 1910 - 1915, o skromnych cechach barokowych i neobarokowych.
§
więźba dachowa - o konstrukcji drewnianej, mieszana, nad prezbiterium krokwiowa; nad
nawą krokwiowo-jętkowa z płatwiami pośrednimi podpartymi ścianami stolcowymi z
zastrzałami; układ przęsłowy zachwiany, w skrajnej partii od zachodu, pośrodku
wprowadzona konstrukcja o układzie zbliżonym do nośnej wieżowej z narożnymi
słupami, rozpiętymi między nimi zastrzałami i belkami poziomymi sugerującymi
podparcie stropów; nad partią zachodnią w układzie poprzecznym względem nawy
zasadniczo krokwiowo-kleszczowa, belki kalenicowe obu więźb zestawione
prostopadle w jednym poziomie;
§
dach, pokrycie dachu
- nad nawą, prezbiterium i kruchtami bocznymi dachy dwuspadowe; nad zakrystią
stromy dach jednospadowy o połaci przechodzącej z dachu prezbiterium od zachodu
partia kruchty nakryta półkopułą; dachy kryte dachówką ceramiczną karpiówką w
koronkę, krawędzie ujęte gąsiorami; półkopułą pokryta nową papodachówką;
§
posadzki i podłogi
- w prezbiterium - podest wyłożony parkietem z bardzo drobnych klepek, w
pozostałej zachodniej części posadzka z płytek cementowych szarych i czerwonych
ułożonych w diagonalną szachownicę; w nawie - analogiczna posadzka z płytek
szarych i czarnych, ciągi komunikacyjne po obwodzie oraz przez środek nawy
wydzielona jednobarwną czarną bortą; w części zachodniej dobudowanej do korpusu
posadzka identyczna jak w nawie z płytek cementowych i lastrico; w kruchtach
bocznych szlichta cementowa; w zakrystii posadzka z kwadratowych, niedużych
płytek klinkierowych,; na chórze muzycznym podłoga biała; w aneksie pd. posadzka
częściowo z płytek, a częściowo z cegły na płask;
§
schody - wewnętrzne
- w aneksie południowym obok kruchty - komunikujące przyziemie z
kondygnacją chóru muzycznego zabiegowe, granitowe, ograniczone prostą
balustradą, z pionowych żelaznych prętów o przekroju kwadratowym, na prętach
zamocowana drewniana poręcz, o prostym obłym przekroju; strefa więźby dachowej
dostępna drabiną;
§
otwory
Ø
okna
- otwory okienne prezbiterium i nawy prostokątne zamknięte łukiem odcinkowym, w
części zachodniej dobudowanej analogiczne zamknięte łukiem pełnym; okna o
konstrukcji metalowej, pojedyncze, w obokniach tynkowanych, nieotwierane z
wyjątkiem kilku okien, w których pośrodku dolnej kwatery zamontowane otwierane
wywietrzniki, jednodzielne, w prezbiterium 2-poziomowe, w nawie 3-poziomowe, w
części zachodniej dobudowanej 4-poziomowe, wzmocnione płaskownikami, szklone bez
kitu, błonami szklanymi, w kształcie wydłużonych sześcioboków między którymi
małe romby, w ołowianych dwuteownikach, przeszklenie ujęte wąską opaską z
małych, prostokątnych błon szklanych barwionych, koloru karminowego; w zakrystii
otwory okienne kwadratowe, okna skrzynkowe, jednopolowe, otwierane, malowane w
kolorze białym;
Ø
drzwi
- wszystkie drewniane, o konstrukcji ramowo-płycinowej, prostokątne górą
ograniczone łukiem odcinkowym; - zewnętrzne - z deskami
ramiaków o ozdobnie, delikatnie sfazowanych krawędziach; skrzydła w partii
środkowej jednostronnie opierzone wąskimi, skośnie ułożonymi deseczkami ujętymi
wąskim półwałkiem; drzwi główne wejściowe, do aneksu pn. i do krucht bocznych
dwuskrzydłowe pozostałe jednoskrzydłowe; - drzwi wewnątrz budynku
- z deskami ramiaków o ozdobnie opracowanych krawędziach z trójkątnymi
nacięciami; z prezbiterium do zakrystii jednoskrzydłowe, obustronnie,
współcześnie opierzone deskowaniem; z nawy do kruchty północnej dwuskrzydłowe, w
2/3 przeszklone, 6. polowe szklone w szczeblinach krzyżowych; kruchta zachodnia
zamknięta dwuskrzydłową współczesną kratą z prętów i płaskowników.
RZUT
Kościół orientowany, zasadniczo o układzie symetrycznym w osi wsch.-zach.;
założony na planie nieregularnym zestawionym z trzech prostokątów tworzących
układ odwróconej do góry nogami" litery „T" z dobudówkami; od wsch.
nieznacznie węższe prezbiterium 1-przęsłowe, zamknięte trójbocznie, po jego
stronie północnej dostawiona zakrystia na rzucie prostokąta; prezbiterium do
nawy otwarte półkolistą, arkadą tęczową; korpus jednonawowy, dwuprzęsłowy
zbliżony do kwadratu na osi ścian bocznych korpusu nawowego dostawione
prostokątne kruchty, południowa zaadaptowana na kotłownię; korpus nawy od
zachodu otwarty arkadą o wykroju łuku koszowego do części zachodniej,
dobudowanej na planie prostokąta rozwiniętego w osi pn.-pd. z ramionami
wydatnie występującymi poza korpus nawy, w tej części usytuowany chór muzyczny;
od zach. wąska kruchta na planie prostokąta od zach. zamkniętego półelipsą;
kruchta flankowana przylegającymi doń aneksami północnym wzniesionym na
prostokącie pełniącym niegdyś rolę wejścia bocznego, aktualnie magazynek, oraz
południowym na rzucie zbliżonym do kwadratu mieszczącym klatkę schodową
komunikującą od poziomu przyziemia do poziomu chóru muzycznego.
BRYŁA
Zwarta, nieco nadmiernie wydłużona, symetryczna; zestawiona z
prostopadłościennych, przylegających do siebie brył, z korpusem nawy nakrytym
2-spadowym dachem, od wschodu przedłużonym uskokowo węższym i niższym,
prezbiterium zamkniętym trójbocznie, krytym dachami częściowo 2-spadowym i
namiotowym; po stronie północnej prezbiterium dostawiona niższa zakrystia
zwieńczona półszczytem, kryta połacią dachu przechodzącą z prezbiterium; od
zach. do korpusu nawy dobudowana partia zachodnia mieszcząca chór muzyczny o
ramionach występujących wydatnie poza szerokość korpusu, kryta dachem 2-spadowym
o kalenicy prostopadłej do kalenicy korpusu, obie kalenice stykają się w jednym
poziomie; w połowie długości korpusu nawy, do ścian pn. i pd. dostawione
czworoboczne kruchty kryte dachami 2-spadowymi, z kalenicą na 3/4 wysokości
korpusu; partię zachodnią poprzedza usytuowany pośrodku, o połowę od niej węższy
prostopadłoscienny masyw mieszczący kruchtę flankowana aneksami (w pd. klatka
schodowa), kruchtę zamyka półelipsą występująca przed lico masywu, nakryta
półkopułą z iglicą.
ELEWACJE
Wszystkie tynkowane; posadowione na nieznacznie przestającym z lica tynkowym
cokole, w dobudowanej partii zachodniej nietynkowanym z niedużych,
prostopadłosciennych ciosów granitowych;
§
elewacja frontowa - zach.
- 3. osiowa, z wydzieloną półeliptyczną kruchtą, mieszczącą w przyziemiu szeroki
otwór wejściowy ujęty w szeroką, tynkowaną opaskę o wykroju łuku obniżonego z
kluczem pozornym na osi; nad wejściem trzy wąskie, zamknięte łukiem pełnym okna
ponad którymi profilowany, rozszerzający się ku górze gzyms, kruchta nakryta
półkopułą zwieńczoną smukłą sterczyną ozdobioną w H wysokości spłaszczonym,
metalowym guzem; po obu stronach kruchty w ścianie elewacji mniejsze otwory
drzwiowe o wykrojach prostokątów zamkniętych łukami obniżonymi, elewacja z obu
stron ujęta w występujące z lica przypory ozdobione w połowie wysokości szerokim
profilem, na częściach górnych przypór oparta zwężająca się na kształt trójkąta
górna część elewacji, w której dwa wąskie otwory szczelinowe; nad zwężoną
częścią elewacji wysmukła wieżyczka na sygnaturkę ujęta w części dolnej przez
spływy wolutowe, o sfazowanych narożach; otwór na sygnaturkę o wykroju
prostokąta zamkniętego łukiem pełnym z kluczem pozornym, pod łukiem tynkowana
opaska ujmująca otwór na zewnątrz i wewnątrz; w otworze metalowa konstrukcja
podtrzymująca niewielki dzwon; całość zamknięta łukiem wklęsło-wypukłym i
zwieńczona metalowym, dekoracyjnie opracowanym krzyżem, osadzonym w lekko
spłaszczonej kuli;
§
elewacja boczna - pn.
- 7. osiowa, silnie rozczłonkowana, z ryzalitem zamknięcia korpusu nawy, kruchty
oraz zakrystii; w części zach. elewacji dwa usytuowane na osi, w pionie wąskie,
prostokątne, zamknięte łukami pełnymi okna, następnie wydatny, dwuosiowy
ryzalit, z dużymi, prostokątnymi oknami zamkniętymi łukami pełnymi, w
tynkowanych opaskach, na osi których klucze pozorne; między oknami tablica
pamiątkowa ku czci poległych w latach 1939-45; między oknami, w trójkątnym
szczycie ryzalitu okulus w tynkowanej opasce przerwanej w 4. miejscach klińcami;
na szczycie ryzalitu metalowy, ażurowy krzyż osadzony w metalowej, lekko
spłaszczonej kuli; w ścianie zach. ryzalitu okulus w tynkowanej opasce; między
ryzalitem a kruchtą w elewacji okno o wykroju prostokąta, zamknięte łukiem
odcinkowym; kruchta - jednoosiowa, wydatnie wysunięta z lica elewacji,
poprzedzona szerokimi, niskimi stopniami, z otworem drzwiowym o wykroju
prostokąta; zamknięta profilowanym gzymsem, oraz zwieńczona fantazyjnie
wyciętym, wklęsło-wypukłym szczytem w polu środkowym którego otwór w kształcie
elipsy z wpisanym krzyżem łacińskim; w ścianach wsch. i zach. kruchty po jednym
oknie o wykroju prostokąta zamkniętego łukiem obniżonym; między bryłą kruchty a
zakrystią w elewacji okno o wykroju prostokąta, zamknięte łukiem odcinkowym;
ściana pd. zakrystii jednoosiowa, z niewielkim, prostokątnym oknem,
zamknięta wąskim, profilowanym gzymsem;
§
elewacja boczna - pd.
- 7. osiowa, silnie rozczłonkowana, z ryzalitem zamknięcia korpusu nawy oraz
kruchty; w części zach. elewacji dwa wąskie, prostokątne okna, zamknięte łukami
pełnymi, nad nimi jeszcze jedno, analogiczne; następnie wydatny, dwuosiowy
ryzalit, z dużymi, prostokątnymi oknami zamkniętymi łukami pełnymi, w
tynkowanych opaskach; między oknami, w trójkątnym szczycie ryzalitu okulus w
tynkowanej opasce przerwanej w 4. miejscach klińcami; na szczycie ryzalitu
metalowy, ażurowy krzyż osadzony w metalowej, lekko spłaszczonej kuli; w ścianie
zach. ryzalitu okulus w tynkowanej opasce; między ryzalitem a kruchtą w elewacji
okno o wykroju prostokąta, zamknięte łukiem odcinkowym; kruchta - jednoosiowa,
wydatnie wysunięta z lica elewacji, z otworem drzwiowym o wykroju prostokąta;
zamknięta profilowanym gzymsem, wygiętym nad wejściem w łuk wklęsło-wypukły o
obniżonej strzałce oraz zwieńczona fantazyjnie wyciętym, wklęsło-wypukłym
szczytem; w ścianach wsch. i zach.; między kruchtą a ścianą pd. prezbiterium
okno o wykroju prostokąta, zamknięte łukiem pełnym, w pd. ścianie prezbiterium
para analogicznych, prostokątnych okien zamkniętych łukami odcinkowymi;
§
elewacja tylna - wsch.
- 4. osiowa, w partii prezbiterium zamknięta trójbocznie, w skośnych ścianach,
pn. i pd. po jednym prostokątnym, zamkniętym łukiem odcinkowym oknie; ściana
szczytowa, wsch. prezbiterium ślepa; w części pn. elewacji wsch. wejście do
zakrystii i okno o wykroju kwadratu.
|
|